Karahindiba (Taraxacum officinale), papatyagiller (Asteraceae) familyasından yaygın bir bitki türü. Çiçekleri sarı, yaprakları yeşil olsa da bitkinin adına “karahindiba” denilmiştir. Mısır ve Kıpçak Türkleri’nin “katagan”, Çağatay Türkleri’nin “saçratku” olarak bildikleri bu bitki günümüze “karahindiba” olarak gelmiştir. Hindiba, Arapça kökenli bir kelimedir. Tedavisi için kullanıldığı göz hastalığı trahomdan kaynaklandığı ileri sürülür. Anadolu’da acıgıcı, “acıgünek”, “güneyik”, “çıtlık”, “cırtlık” ve “arslandişi” olarak bilinse de en yaygın olarak kullanılan adı “radika“dır.
[box type=”info”]Özellikleri:
Karahindiba Nisan ve Mayıs aylarında tüm tarla kıyılarında çayırlık alanlarla yol kenarlarında yetişen, çok yıllık sarı çiçekli otsu bir bitkidir. Çimenliklerde rahatsız edici bir ot olarak görülen bitki, aslında acı çeken insanlık için çok güçlü bir şifa kaynağıdır. İçi “kengel” denilen acı bir sütle dolu uzun kazık kökü, rozet halinde tabanda toplanmış olan derin dişli yapraklarını ve yapraklardan daha uzunca olan çiçek saplarını taşır. Bu sapların tepesinde kömeç halindeki altın sarısı çiçekleri ilkbahardan sonbaharın ortasına kadar açar. Daha sonra bu çiçek kömeçleri karahindibanın tohumlarını taşıyan beyaz toplara dönüşürler. Bu beyaz topçukları oluşturan meyve kapçıkları en hafif rüzgarda bile uçup çevreye dağılır. Bitki böylece yaydığı tohumlarıyla çoğalır. Hortum şeklinde kesilip çok güzel ses çıkardığı için bu ismi almıştır.[/box]
[box type=”note”]Bileşimi:
Besleyici değeri oldukça yüksek olan Karahindiba, % 5’e varan yüksek bir oranda potasyum içermesinden dolayı, en iyi doğal potasyum kaynaklarından biridir. A vitamini, C vitamini ve nikotinik asit ile kalsiyum ve türlü mineraller yönünden de zengindir. Ayrıca, torexacin, retinol, levulin, inulin gibi bileşikler içerir.[/box]
[box type=”tip”]Dağılımı:
Tüm Avrupa, Kuzey Amerika ve Asya olmak üzere dünyanın hemen her yerinde görülen yaklaşık 100 çeşidiyle kozmopolit bir türdür.[/box]
Kuşlarda kullanımı:
Kuşların severek yediği bir bitki olmasından dolayı köküyle birlikte verilebilinir. Yıkanarak verilmesinde fayda vardır ama yıkama sonrası kesinlikle kurutulması gerekmektedir. Kuşlar yapraklarını yedikleri gibi kökünü ve tohumlarını da yemeyi severler. Bunun için tohumları bulunan ergen karahindibağlar daha faydalıdır.
Toplanabilir karahindibağ için örnek:
Karahindibağları topladıktan sonra, açılıp dağılmaması ve etrafı kirletmemek için karahindibağların üst kısımlarını makasla kesilir.
Kesim işlemi bittikten sonra karahindibağlar biraz bekletilir ve kuşlara servis edilir.
Kaynak : Serinofil.com, Wikipedia, Kuşçu Ali
