Ötüş analizi nasıl yapılır?

Ötüş çalışmalarının başında, bir analiz yapmak ve her şeyi göz önünde bulundurmak gerekli ve faydalıdır. Bu bir gelenek değil aynı zamanda farklı amaçları belirlemede bir gerekliliktir. Bu yapılan çalışma bize bir fikir ve ötüşün tasarımını sağlamaktadır. Ötüşü anlamak ve yorumlamak için analiz yapmak gereklidir. Gerçektende ötüşü ne kadar çok anlarsak, ötüşle o derece ilgileniriz. Bu sadece Malinois için değil diğer alanlar içinde geçerlidir.

İlk sorulan soru; 

Ötüş terimi ne anlama gelmektedir?

Bu soruya cevap vermek için, Malinois hakkında Hollandaca yazar ve hakem olan VAN WOEZIK ‘in görüşlerine bir göz atmak gerekir. “Kalıtımsallığın yada çevre etkisi ile meydana gelen ötüş turlarının bütünlüğünden başka bir şey değildir. Bu turlar kuş tarafından ötüş kompozisyonuna dönüştürülür.”

Ötüş kalıtımsaldır. Ötüş kompozisyonun bazı turları yada parçaları diğer kuşlar tarafından öğrenilebilinir yada tekrar edilebilinir olduğu gerçeği için kalıtımsallık engel teşkil etmez. Ötüş ayrıca erkeksi bir cinsellik taşımaktadır.

Cinsiyetle ilişkilidir. Bu anlamda dişiler ötemezler. Malinois ötüşlerinin karakterize eden şey bir erkek tarafından meydana getirilen zarif yapay bir ötüştür.

Ötüşe ait her bir parçada olduğu gibi ötüş turlardan oluşur. Her ötüş turu bir kompozisyon oluşturur.

Örneğin: Li-li-li-li-li
Ötüş turları hecelerle oluşur. Bir hece tekrar eden turun bir parçasıdır.
Örneğin: Li

Dilbilgisi açısından, hece bir sessiz ve bir sesliden oluşur.

Örneğin:
Sessiz: L
Sesli: i

Belirtildiği gibi, sessizler ve sesliler birleşik şekilde de kullanılabilinir.

Örneğin:
sessizler: bl
sesliler: ou

Fonetik tekst haliyle sunumu konusunda:

Kastedilen müzikal açıdan teksti yorumlama ve çalınan turları yorumlama yöntemleridir. Ne çok hızlı ne de çok ağır olmalıdır.

Farkı ötüş turlarının müzikal tonlarını anlamak için, aynı zamanda müzikal notalamada uygulanılma konusunda genel bir fikre sahip olmak gerekmektedir. Bu şartlarda daha öncede düşünülmeyen pek çok sorun ortaya çıkmaktadır. Aralıklar, yükseklikler ve düşüler ve müzik ölçü bilgisi Malinois ötüşlerini müzikal notaya dökmeye yetmeyebilir.

Belirtilenlerin ötesinde, bu yöntemlerle ötüşleri yorumlamak ve anlamak için, ileri düzeyde müzik çalışmalarını tamamlamış olması gerekir ki bu durum Malinois meraklıları için geçerli olmayıp onlardan talep edilmemektedir.

Kısaca, fonetik yöntemi yada benzer yöntemleri uygulamak için bu yetersiz yöntemi uygulamasına gerek yoktur.

 Örnek bir Harz Roller ötüm videosu:

[mom_video type=”youtube” id=”gRZTIN8ndYA”]

Turlar:

Turlar üç kategoriye ayrılır:

Her hangi bir tur için ön görülen maksimum puan sayısı üçe bölünür. Her bir ötüş turuna uygun olan puanların toplamı ile elde edilen toplam puan üç ile çarpılır. “İzlenim” ile alakalı maksimum puan sayısı dörttür. (Açıklaması aşağıda belirtilen ayrı bir bölümde yapılacaktır) “Takım ahengi” olarak maksimum puan üçtür. Görüldüğü gibi puanlama sistemi üçe bölünebilinir bir yapıya bağlıdır.

Turlar arasında sınıflandırılmaya girildiğinde:

1. Çok değerli tur,
2. Değerli tur,
3. Daha az değerli tur.

Çok değerli tur için ön görülen maksimum puan 9 puandır. Yinede, önemine göre bu puan 12 puana da ulaşabilir.

Temel tur değerleri aşağıda belirtildiği gibidir:
Damlayan Su Vuruşları :12 p
Kaynayan su vuruşları: 9p
Metalik sesler: 9p
Flütler: 9p

Değerli turlar maksimum 6 puandır.Turlar aşağıda belirtildiği gibidir:

Yuvarlanan Su vuruşları: 6p
Chorr ve Knorr: 6p
Woutes: 6p
Damlayan ziller: 6p
Yuvarlanan ziller: 6p
Yuvarlanan flütler: 6p
Çoks(tjoks): 6p

Az değerli turlar maksimum 3 puandır. Puanlama aşağıda belirtilmiştir:

Ninni : 3p
Doğaçlama turlar: 3p
Önemli Görüşler:

Metalik sesler çok yüksek değerlidir:

Çonken: 9p
Flütler arasında çok değerli versiyon aşağıda belirtilen kategoridir:

Soutes: 9p

Malinois’ e ait turlar aşağıdaki gibidir.

Damlayan Su Vuruşları:
Kaynayan Su Vuruşları:
Yuvarlanan Su Vuruşları:
Metalik sesler:
Woutes:
Soutes:
Ötüş kalitesi-Genel Bakış:

Farklı turları belirledikten sonra, ötüş kalitesini yorumlamadan bahsedebiliriz.

Ötüş turunun kalitesini değerlendirmek aşağıda belirtilen kriterleri dikkate alarak puan vermektir.

• Tura ait sınıflandırma değerini dikkate alarak:
• Tura ait müzikal kaliteyi dikkate alarak

Evrensel anlamda değer bütünlüğü elde etmek için, hakemlerinde hesaplama ve diğer konularla hem fikir olması konusunda bir sistem yaratılmalıdır.

Üçe bölünebilirlik Malinois ötüşünün kalitesini değerlendirmenin temelini teşkil etmektedir.

Çok değerli- değerli yada az değerli her bir tur aşağıda belirtildiği gibi öngörülmektedir:

1. Çok iyi kalitede
2. Ä°yi kalitede
3. Daha az kalitede

Belirtilen kalite seviyelerine göre, Malinois aşağıda belirtilen değerlendirmeye tabi tutulur:

1. Tur için maksimum ön görülen puanın 2/3’den fazlası
2. Tur için ön görülen maksimum puanın 1/3’den fazlası
3. Tur için ön görülen maksimum puanın 0/3’den fazlası

Bu belirtilenlere uygun biçimde;

.Maksimum 9 puanlı olan çok değerli tur aşağıda belirtilen kriterlere göre;

a)- Çok iyi kalite için: + 9puanın 2/3’ü= 7 ile 9 arasında puan
b)- iyi kalite için : + 9 puanın 1/3’ü= 4 ile 6 arasında puan
c)- Daha az iyi kalite için: 9 puanın 0/3 ‘ü = 1 ile 3 arasında puan

.Maksimum 3 puanlı daha az değerli tur:

a)- Çok iyi kalite için: + 3puanın 2/3’ü =3puan
b)- İyi kalite için: + 3puanın 1/3’ü=2 puan
c)- Daha az kalitede:+3puanın 0/3’ü=1puan

Hesaplamalar sırasında başka ne gibi faktörler devreye girer?

Daha pek çok faktör bulunmaktadır fakat birkaç tanesi aşağıda belirtildiği gibidir:

• Tonun derinliği
• Ä°cra edilen kompozisyonla birlikte bir tur ile başka tur:
• Turların versiyonları
• Turların Sesliliği
• Ötüşün inceliği
• Kompozisyonun Bütünlüğü

Tur içindeki uzunluk ve canlılık daha az değeri bulunmaktadır. Tüm bu abartılı şekiller değerlendirmede hariç tutulur. Değerlendirme sırasında olumlu bir profil şekillendirmek için tüm bu belirtilen faktörler ötüşün müzikal kalitesini etkilemektedir. Diğer taraftan, kompozisyon kalitesini zedeleyen tüm etmenler kınanmalıdır. Ayrıca, her bir tur için verilen kısmi değerler, üç ile çarpılan toplam değeri elde etmek için eklenir.

Neden üçle çarpılır? Bölünebilme ilkesini sağlamak için mi kullanılmaktadır? Muhtemelen bu nedendir , fakat temel olarak aşağıda belirtilen nedenlere ilişkilidir:

Başlangıçta, ötüş yarışmaları her bir yarışmada üç ötüş hakeminin yetkisi altındaydı. Her bir hakemin vermiş olduğu puan bir birine eklenerek toplam puan elde ediliyordu.  Mali nedenlerden dolayı, sıradan bir ötüş yarışmasında tek bir hakemden fazla kişi bulunmamaktadır. Aynı orandaki puanlara ulaşmak için, tek bir hakemin vermiş olduğu puanlar üç ile çarpılmaktadır.

Ä°zlenim:

İyi kalitede ayrı ötüş turu ile birlikte, dikkate alınması gereken tur birleşimi yada kompozisyonu gibi faktörler bulunmaktadır. Sadece ötüş turunu icra etmek yeterli değildir. Doğru anlamda bir kompozisyonu elde etmek için farklı turlar arasında ahenkli bir birleşim gerekmektedir. Aynı derecede eşit önem taşıyan başka bir konu mevcut kompozisyonun icra şeklidir.

Bu anlamdaki kriterler:

• Yorumlanan kompozisyonun akışkanlık tarzı
• Su vuruşlarının düzenli tekrarı
• Derin, yavaş ve ahenkli olan bir ötüş

Üç ile bölünebilirlik genel kuralın aksine, maksimum 4 puan ön görülmektedir. Bu uyarlanan ilkeyi es geçmekten pişmanlık duyarız ama bir gün COM teşkilatı bu kararı tekrar gözden geçiricektir.

Kaynak: Kemal ÖNCEL
Yayınlayan : Mehmet TANDOĞAN (www.iksyd.com)
Düzenleme: www.serinofil.com